Omgangsvormen

Islam: omgaan met gasten (12 sept. 2021)

Gasten begroeten

Algemeen

Aan het ontvangen van gasten wordt in de meeste culturen bijzondere aandacht besteed. Moslims staan bekend om hun gastvrijheid, de arabieren zijn beroemd om hun gastvrijheid. Volgens de Koran betekent het goed ontvangen van gasten, dat men Allah daarmee eert.

Wat betreft gastvrijheid van nederlanders: legio zijn de verhalen van buitenlanders over de karige ontvangst van gasten; kopje koffie met een koekje, later nog eens hetzelfde, maar dan geen koekje maar bv een chocolaatje en eventueel later een drankje.
Ik heb in het verleden, toen ik op bezoek was in Nederland, kennis mogen maken met de gastvrijheid daar. Op een enkele uitzondering na, gebeurde het steeds, dat mensen, bij wie ik op bezoek was, mij vroegen, of ik moslim ben. Als ik daarop bevestigend antwoordde, kreeg ik meteen te verstaan, dat godsdienst iets negatiefs is, ellende voor de mensen brengt en meer van dit soort opmerkingen. Voor mij aanleiding om direct op te stappen; zo ga je volgens mij niet met gasten om. Vanwaar die behoefte om gasten te verwelkomen met een dergelijke preek ?
Verder trof ik bij de nederlanders aan een haast niet te stillen behoefte tot discussieren; de meesten hadden een mening (geen beste) over Indonesie, de kabinetsformatie zou binnen 2 dagen geregeld kunnen zijn en natuurlijk was iedereen Islam-deskundige.
Als gast mocht ik blij zijn, als ik na een reis van 2,5 uur een boterham met een plakje kaas kreeg. Doorgaans is het koffie met koek, ook na een lange reis.

In Indonesie wordt mij ook een enkele keer gevraagd, of ik moslim ben (ik draag het zwarte hoofddeksel, de songkok). Als ik dan zeg, dat ik inderdaad moslim ben, wordt ik gefeliciteerd.
Iedereen, ongeacht godsdienst, huidskleur of geaardheid wordt bij mij thuis ontvangen als gast; dit is algemeen bij javanen.
Als ik gast ben bij javanen, hoef ik nooit bang te zijn voor vervelende gesprekken, of compromiterende opmerkingen. Ik weet, dat ik met een goed gevoel weer vertrek. Javanen weten hoe om te gaan met een gast.
Gasten, die van ver komen, krijgen bij mij thuis steevast ruim te eten en te drinken, of ik nodig hen uit om te eten in een warung.
Geen gediscussieer tijdens bezoeken, vriendelijk bijeen zijn, samen praten en met een goed gevoel het bezoek afsluiten.

Het is belangrijk je een goede gastheer te tonen; hiermee vereer je Allah.

Bezoek, gast en gastheer

Wie de Koran naleest op gastvrijheid, ontdekt dat de Koran gastvrijheid verbindt met het geloof in God. De Koran geeft daarmee een geheel eigen accent aan het begrijpen van het concept gastvrijheid, een accent dat bepalend is geworden voor de inhoud en betekenis van gastvrijheid in de islam.
Gastvrijheid is in de Koran een veronderstelde en verplichte vanzelfsprekendheid: wie in Allah gelooft, betracht gastvrijheid jegens bekenden en onbekenden. De veronderstelling van de Koran is, dat waar de mens tijdens zijn leven op aarde de gastvrijheid van Allah geniet, daar moet de mens als eredienst aan Allah gastvrijheid aan zijn medemensen betrachten.

“De Profeet heeft gezegd: ‘Wie in Allah en in de jongste dag gelooft, moet zijn gasten royaal onthalen. Hij geeft hem eten en drinken mee voor een dag en een nacht. Gastvrijheid duurt drie dagen; wat daarna komt is een aalmoes. Het is de gast niet geoorloofd zo lang bij hem te blijven dat hij hem last bezorgt’”.

Geloof in Allah en gastvrijheid horen bij elkaar. Het is de plicht van de gastgever om naar vermogen zijn gast gastvrij te onthalen. In het oog springt dat het recht op gastvrijheid in tijd tot drie dagen gelimiteerd is. Het is dus de verantwoordelijkheid van de gast er zorg voor te dragen, dat hij zijn gastgever niet tot last en ergernis wordt. De traditieliteratuur gaat ook in op andere aspecten van gastvrijheid. Overdadige pracht en praal van de zijde van de gastgever zijn ongepast. Het getuigt niet van echte gastvrijheid wanneer alleen welgestelde notabelen met macht worden uitgenodigd. Ook mensen die niets hebben en van wie geen overvloedige maaltijd terug verwacht kan worden, komen in aanmerking voor een invitatie.

Wie in Allah gelooft, betracht gastvrijheid jegens bekenden en onbekenden.
De Profeet zei: “Een gelovig mens moet de bezoekers veel aanbieden.”

Het ontvangen van gasten

1) Een Islamitische gastheer dient zijn gasten hartelijk, met een verwelkomende glimlach te ontvangen. Een gast te eren en te vermaken is een Islamitische verplichting.
2) Het is onbeleefd om de gast te vragen een dienst te verlenen.
3) De gast heeft geen uitnodiging nodig om te komen en een aantal dagen te blijven, alhoewel het beter is als de gast van tevoren zijn bezoek aankondigt. De gast mag drie dagen blijven en dient dan te vertrekken.
4) Wanneer het bezoek ten einde is en de gast op het punt van vertrekken staat, dient de gastheer hem naar de buitendeur te begeleiden en hem een goed afscheid te geven.

De taken tegenover de bezoekers

1) De bezoekers glimlachend verwelkomen, zoveel mogelijk aanbieden.
2) Niet stiekem met een ander praten, waar een bezoeker aanwezig is.
3) Niet schreeuwen naar de kinderen.
4) Een bezoeker beschermen op alle gebieden.
5) Bij het vertrek tot aan de deur begeleiden.

De taken van de bezoeker

1. De gastheer bedanken.
2. Niet te lang; blijven, op tijd vertrekken.
3. Geen rare gezichten trekken, het geeft de indruk dat je niet tevreden bent.
4. Wanneer je iets wilt doen, moet je eerst toestemming vragen.
5. In een gezegde wordt gezegd: “Een bezoeker eet wat hij krijgt, niet wat hij verwacht.”

Zithoudingen

1) De zithouding dient respectvol te zijn voor anderen. Het dient vermeden te worden om de benen te strekken voor anderen, of hoger te zitten dan de anderen.
2) De schaamdelen dienen altijd bedekt te zijn, in welke houding dan ook.
3) Zitten op de grond is de beste houding om te eten.

Bezoeken bij ouderen

We moeten de oudere mensen in onze omgeving opzoeken, hun hand kussen en vragen hoe het met hen gaat. Hun helpen als ze iets nodig hebben, inkopen doen. Onze Profeet zei: “Een persoon die een oudere mens verzorgt en respecteert, zal Allah belonen door een mens te schapen, die hem later ook zal verzorgen.” Niet alleen door met hen te praten maar ook praktische dingen vb.helpen met zware handtassen, afwassen, poetsen. Het bezoeken van oudere mensen, geeft hen een gevoel dat ze niet alleen zijn. Het geeft hen hoop om te leven.

Gesprekken voeren

Hoofdregel is, dat gesprekken plezierig moeten verlopen, en dat men na het bezoek met een goed gevoel weer weggaat.

U dient discussies, meningsverschillen, stellingnames en het uiten van Uw mening achterwege te laten. Uit geen kritiek op wat of wie dan ook.
Probeer bij alles, wat U zegt, te eindigen met een glimlach.

Plaats U zelf niet op de voorgrond; geen verhalen, wat U zoal heeft meegemaaakt of heeft ervaren. Tem Uw ego. Niet leuk doen of zeggen.
Humor: Wees uitermate voorzichtig met grapjes. De humor is hier een heel andere dan in Nederland. Maak NOOIT grapjes over de godsdienst, dit geldt voor moslims, hindu’s en buddhisten.

Stel geen persoonlijke vragen. Als er iets gezegd wordt, waar U het niet mee eens bent, dan zwijgt U, of glimlacht U. Meningsverschillen over wat dan ook zijn er niet tijdens het bezoek.

Denk erom, dat U niet met stemverheffing praat, of hard lacht.

Maak geen opmerkingen over de woning of de inrichting van de woning van de gastheer.

‘Ik zeg, wat ik denk’ is uit den boze. Het gaat niet om wat U vindt of denkt, maar om de goede sfeer tijdens het bezoek.

https://mijnislam.wordpress.com/2015/03/12/de-regels-van-het-bezoek/
https://www.alnisa.nl/gastvrijheid/


 

Categorieën: Omgangsvormen | Tags: , , | 1 reactie

De sembah, groet (29 aug. 2021)

De Sembah, in Thailand “waai” genoemd, is de in Zuidoost-Aziatische landen bekende groet / gebaar als een manier om respect en eerbied te tonen.
Voor het maken van een sembah vouwt men zijn handpalmen plechtig tegen elkaar op een gebedachtige manier, die in het Javaans suhun of susuhun wordt genoemd; of menyusun jari.
Men plaatst de gevouwen handen voor de borst en beweegt ze naar de kin, totdat de duimen het puntje van de neus raken, terwijl men licht buigt.

De sembah komt veel voor in regionale culturen binnen de Indonesische archipel, met name op Java en Bali, maar ook daarbuiten. De sembah is verwant aan de Cambodjaanse sampeah en de Thaise waai. Al deze begroetingen zijn gebaseerd op de Indiase Añjali Mudrā, die in Namasté wordt gebruikt.

De sembah is ontstaan uit een oude groet van eerbied. Het gebaar verschijnt voor het eerst c. 4000 jaar geleden op de kleizegels van de beschaving van de Indusvallei.
Aan het begin van de eerste eeuw begon de hindoe-boeddhistische beschaving zijn invloed uit te oefenen in Indonesië, en tegen de 4e eeuw waren er vroege hindoeïstische koninkrijken op Java, Sumatra en Kalimantan; zoals het koninkrijk van Tarumanagara (Java) en Kutai (Kalimantan). Van de 6e tot 9e eeuw stond de hindoe-boeddhistische beschaving stevig op Java (koninkrijk Medang Mataram), Bali en Sumatra (het koninkrijk Srivijaya). De afbeeldingen van sembah of añjali mudrā verschijnen in bas-reliëfs van Javaanse candis, zoals de 9e-eeuwse Borobudur- en Prambanan-tempels. Vanaf dat moment is het sembah-gebaar endemisch in de regio, vooral op Java en Bali.

In het dagelijks leven in Indonesie wordt de sembah regelmatig gebruikt bij begroetingen. Het doen van de sembah in Indonesie is echter niet zo ingewikkeld als in bv Thailand. In Thailand is de hoogte van de gevouwen handen en de mate van buiging is erg belangrijk; rang en stand spelen daarbij een grote rol.

Het maken van een correcte sembah is vooral belangrijk bij het begroeten van hooggeplaatsten.
Het doen van een correcte sembah aan de hoven van de vorsten van midden Jawa is weer veel ingewikkelder.
Van een buitenlander wordt niet verwacht, dat deze een sembah doet; ik heb het vele buitenlanders zien doen, maar het lijkt dan erg knullig. Beter is het om te volstaan met een lichte buiging.

President Jokowi wordt begroet met een sembah

———————–
Het begroeten van de sultan van Yogyakarta


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Omgangsvormen | Tags: , , | Een reactie plaatsen

De glimlach van de indonesier (14 jan. 2020)

Image result for indonesia senyum

Een paar jaar geleden werden 2 australische gevangenen vanuit de gevangenis in Denpasar / Bali overgevlogen naar Java om ze naar de gevangenis Nusa Kambangan te brengen voor hun executie; wegens drugssmokkel hadden ze de doodstraf gekregen.
In de pers gingen foto’s rond van de beide gevangenen in het vliegtuig, vergezeld door een aantal bewakers, die aan het (glim)lachen waren. Velen spraken schande van de lachende bewakers tijdens zo een dramatisch transport.
Deze verontwaarding is volstrekt onterecht en getuigt van volkomen onkunde omtrent het fenomeen glimlachen bij de oosterling, in dit geval indonesiers.
Zonder enige twijfel was dit transport ook voor de bewakers erg moeilijk en was het voor hen ook moeilijk een houding te vinden. In dit soort situaties gaat de indonesier glimlachen; en deze glimlach heeft niets te maken met plezier of anderszins pret, maar heeft alles te maken met, in dit geval, de uiterst moeilijke situatie, waarin zij zich bevonden.

Een (glim)lach van de westerse mens betekent vooral persoonlijke vreugde of pret. Een andere uitleg van de glimlach is er eigenlijk niet. De westerse mens lacht als hij zich goed voelt. De westerse mens gaat uit van zijn gevoelens en houdt daarbij in beginsel geen rekening met anderen.

Bij de oosterling, in dit geval de indonesier, ligt dit volkomen anders. Mensen uit oosterse landen zijn collectivistisch ingesteld, ze vinden vooral de omgeving en anderen erg belangrijk. Zorgen, dat iemand geen gezichtsverlies lijdt, is erg belangrijk voor de indonesier, evenals zorgen, dat de sfeer goed blijft.
Directheid is de indonesier vreemd, je zou iemand kunnen kwetsen bijvoorbeeld. Om op een vraag gewoon ja of nee te zeggen, is moeilijk voor hem, hij weet niet, hoe dat overkomt. Daarom glimlacht hij, verlegen als hij is met een direct antwoord en daarom antwoordt hij met “misschien” of “ik weet het niet”. Die glimlach heeft dus niets te maken met persoonlijke pret of plezier, maar geeft de ongemakkelijke situatie voor hem aan.
In allerlei situaties, waar de westerse mens een adequaat antwoord op voorraad heeft, gaat de oosterling glimlachen. Meer nog dan de thai, staan de indonesiers bekend om hun glimlach.

Het fundamentele verschil tussen de westerse en de oosterse cultuur wordt in de “glimlach” duidelijk.
De westerse mens is direct, gaat uit van zichzelf, zegt wat hij moet zeggen, waarbij rekening houden met een ander niet van geen belang is. Lachen is een persoonlijke emotie van het moment, anderen moeten het maar nemen.
De oosterse mens is sterk gericht op anderen: niemand kwetsen, zorgen, dat niemand gezichtsverlies lijdt, de sfeer steeds goed houden. Persoonlijke emoties zijn hieraan ondergeschikt. Glimlachen wordt gebruikt in tal van situaties, om onzekerheid te vermijden.
De indonesier geldt als de “glimlacher” bij uitstek, meer nog dan de Thai.

Voor de toerist in Indonesie zijn al die glimlachende mensen om hem heen een plezierige ervaring, hoewel soms wel eens lastig.
Voor wie echter, zoals ik, woont en leeft temidden van de javanen, is het een hele toer om de draai te vinden in het samenleven met de glimlachende javaan. Het duurt jaren, aleer je op een soepele wijze kunt meedraaien in al die vriendelijkheid en gevoel begint te krijgen voor het glimlachen.

Betekenissen van de glimlach:

  • verlegenheid,
  • bij een ongeluk op straat,
  • met de situatie geen raad weten,
  • groeten
  • onzekerheid
  • ongemak,
  • schaamte,
  • boosheid,
  • verdriet,
  • geen nee willen / kunnen zeggen,
  • gewoon vriendelijkheid
  • iets niet weten, verbergen,
  • reactie op belediging en meer,
  • omhoog zitten met een situatie,
  • bij een afscheid,

 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Omgangsvormen | Tags: | Een reactie plaatsen

Respect voor ouderen – video (febr. 2018)

 

Ik heb al meermalen geschreven over het respect, dat ouderen toekomt, met name van de jongeren.
Op een correcte manier begroeten is van belang; spreken in het hoog-javaans tegen de oudere geeft ook respect aan.
Op dezelfde hoogte zitten als oude mensen is niet correct. Zit een oudere op de stoel, dan gaan de jongeren op de grond zitten.
In het filmpje hieronder passeren een aantal jongeren op fietsen een bejaarde dame. De jongeren zijn op hun omgebouwde fiets hooggezeten. Aldus fietsend, is het volstrekt niet correct om de bejaarde dame te passeren. Daarom stappen de jongeren even af, en als ze voorbij de bejaarde dame zijn, gaan ze weer verder op hun fiets.
Dit filmpje komt van Yogya TV. Yogyakarta is de bakermat van de javaanse beschaving, tesamen met Surakarta; in beide steden zetelt een sultan. De hoogste mate van verfijnde omgangsvormen zijn daar te vinden.
Overigens, een prachtige bejaarde dame.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Het gezin, ouders en kinderen, Omgangsvormen | Tags: , , | 1 reactie

Moslima’s (december 2017)

Velen in Nederland hebben moeite met vrouwen, die een hoofddoek dragen, hoewel de acceptatie groter wordt.
De hoofddoek wordt onder meer als vrouw-onvriendelijk ervaren. Er bestaat het gevoel, dat moslima’s niet gelijkwaardig zijn aan de man. Daar komen nog de berichten bij, dat er moslima’s zijn, die mannen geen hand willen geven bij begroeting.
Mijn ervaring in mijn 100% islamitische desa en regio is, dat vrouwen volop en gelijkwaardig meedraaien in de samenleving. Een zeer groot deel van de middenstand drijft op vrouwen. Vrouwen werken als artsen, veel jongere vrouwen treft men aan op kantoren en er werken zelfs vrouwen bij de politie. Ook bij de hogere bestuursfuncties treft men vrouwen aan, zoals de burgemeester van Surabaya, de districtsbestuurder (bupati) van mijn district, en de minister van financien van Indonesie.
Het aantal werkende vrouwen is echter nog beperkt.
Vrouwen gebruiken de motor of de auto, alleen of met anderen. Ze zijn vrij daarin en niemand belemmert ze dat.
Vrouwen in Indonesie zijn geen onderdanige types, die achter de man aanlopen.
Wel is de rolverdeling tussen man en vrouw een andere dan die in Nederland. Gehuwde islamitische vrouwen hebben de zorg voor de huishouding en de opvoeding van de kinderen, terwijl de man zorgt voor inkomsten. Zwaar lichamelijk werk ziet men vrouwen niet doen.
De begroeting van vrouwen is algemeen het geven van een hand.
De hoofddoek behoort bij de identiteit van de moslima. Bij huis wordt de hoofddoek minder gedragen, dan wanneer men het huis verlaat. Maar er zijn genoeg dames, die buitenshuis ook geen hoofddoek dragen. Gaat men naar min of meer officiele gebeurtenissen (huwelijk, gebedsdienst, begrafenis), dan is de hoofddoek gebruikelijk.
De boerka, die het hele hoofd bedekt, met een spleet voor de ogen, ziet men hier eigenlijk nooit.
Ik zelf heb niet vaak zoveel leuke en plezierige contacten gehad met vrouwen, als met de moslima’s hier. Zelfs ondeugende “grapjes” geven aanleiding tot hilariteit. Het is mij zelden overkomen, dat een dame mij geen hand wil geven. Ik kan mij onbekende dames gewoon aanspreken en andersom gebeurt dat ook.
Kortom, van een onderdanige positie van de vrouw hier is geen sprake, wel is de rolverdeling tussen man en vrouw anders dan in nederland.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Islam / Religie, Omgangsvormen | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Het mobieltje

Vrijwel iedereen heeft een mobieltje. Alleen oude mensen vaak (nog) niet. Veel jeugd beschikt over een geavanceerd toestel, zoals een Samsung. Veel mobieltjes komen uit China, en zijn in vergelijking met de bekende merken (erg) goedkoop. Maar de kwaliteit van die chinese toestellen is heel vaak slecht.
Indonesiers zijn fanatieke mobiel-gebruikers. In wachtkamers, in bussen, achter op de brommer, in winkels, bij het wachten voor een rood stoplicht, overal is men druk met het mobieltje.
Ook als mensen bij elkaar thuis komen, is het mobieltje onmisbaar.
U moet dan ook niet vreemd opkijken, als tijdens Uw bezoek regelmatig (of frequent) op het mobieltje wordt gekeken, ook door de gastheer.
Ook andere aanwezigen zullen regelmatig in de weer zijn met het mobieltje.
Mocht U even gebruik willen maken van Uw mobieltje, dan is dat geen probleem.


 

Categorieën: Omgangsvormen | Tags: , , , , | 1 reactie

Etiquette en omgangsvormen: Drinken tijdens bezoek

Zo wordt koffie tubruk meestal gedronken; iets op het schoteltje gieten en dat opdrinken

Tijdens bezoek wordt U doorgaans koffie, thee of water aangeboden, en verschillende koekjes / snacks.
Het kan ook zijn, dat men U vraagt, wat U wilt drinken. U kunt dan vragen om koffie, thee of water.
Alcoholische dranken komen niet voor. Coca-cola of andere frisdranken zijn een luxe-artikel, die U in de desa niet vaak zult aantreffen.

Als U koffie krijgt, is het meestal “kopi hitam” (zwarte koffie). Dit is fijn-gemalen koffie met heet water en voorzien van suiker. Melk wordt niet geserveerd bij de koffie. Deze koffie is pittig.
De thee, die men serveert, lijkt op nederlandse thee; niet sterk, maar zoet.
Lepeltjes om de koffie of de thee te roeren, zijn er niet.

De koffie of thee kunt U uit het kopje drinken. U kunt echter ook de koffie of de thee op het schoteltje doen, en van het schoteltje opdrinken. Dit is volstrekt gebruikelijk.
De gastheer geeft aan, dat U kunt beginnen met drinken (“Silahkan”).

U hoeft Uw kopje (of glas) niet helemaal leeg te drinken.

U kunt gewoon van de koekjes of de snacks nemen. Als er snacks zijn, die U niet kent, kunt U vragen, wat voor snacks dat zijn.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Omgangsvormen | Tags: , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Eten tijdens bezoek

Mocht U tijdens een bezoek een maaltijd aangeboden krijgen, dan kunt U niet weigeren.
Geen “hollandse vragen” stellen, zoals “het schikt toch wel ?” of “komt het wel gelegen ?”

Er kan gegeten worden in de “kamar tamu”, de kamer achter de voordeur, waar gasten worden ontvangen.
Waarschijnlijker is het, dat U voor het eten naar de “kamar keluarga” gaat, de familie-kamer, die zich achter de kamar tamu bevindt.

Eet U in de kamar tamu, dan wordt het eten uitgestald op het tafeltje bij het bankstel en de stoelen. U kunt dan blijven zitten in Uw stoel.

Waarschijnlijk zult U echter gaan eten in de “kamar keluarga” (familie-kamer).
In de “kamar keluarga” wordt zittend op de grond gegeten. De gerechten worden op de grond uitgestald.
Mocht het zitten op de grond U moeilijk vergaan, dan kunt U om een krukje vragen. U kunt ook een krukje van huis meenemen en in de auto laten, totdat U het nodig heeft. Overlegt U dat met de gastheer, hij zal er begrip voor hebben.

Het eten kan U in een bord of kom (bv. soto) gegeven worden; het kan ook zijn, dat het eten in schalen / kommen op tafel of op de grond wordt gezet. U kunt zichzelf dan bedienen.
De gastheer geeft aan, wanneer U kunt gaan eten (“Silahkan”).

In de desa wordt alom met de (rechter)hand gegeten, zonder gebruik van mes, lepel of vork; dit vindt men veel lekkerder dan eten met vork en lepel. Maar er zijn er ook, die een lepel gebruiken. Mes en vork zijn niet aanwezig.
Het eten met de rechter-hand gebeurt van hoog tot laag. Het is volstrekt done.
Als U niet met de rechterhand wilt of kunt eten, kunt U gerust om een lepel vragen. Dit begrijpt men wel.

Javanen eten is doorgaans erg heet, er wordt royaal gebruik gemaakt van hete sambal. U kunt aan de gastheer vragen welke van de opgediende gerechten heet (“pedas”) zijn.
U kunt ook voordat het eten begint tegen de gastheer zeggen, dat U het zeer op prijs stelt om mee te eten, maar dat U in het geheel niet gewend bent aan heet eten. Hij zal dan aangeven, welke gerechten niet of minder heet zijn.

Tijdens het eten wordt niet gedronken. Na afloop van de maaltijd krijgt U een groot glas water.

Tijdens het eten wordt bijna niet gesproken. In Nederland is de maaltijd een sociale gebeurtenis, er wordt veel gepraat en eventueel gelachen. In Indonesie komen de gesprekken pas na de maaltijd.

Tijdens het eten wordt niet gerookt.

Opmerkingen over het eten dient U achterwege te laten. Als het U smaakt, kunt U zeggen, dat het ‘enak’ (lekker) of ‘enak sekali’ (erg lekker) is. Meer niet.

Het is volstrekt not-done om aan te bieden met het helpen opruimen. Doe dat dan ook niet, het kan de gastheer “malu” maken.

 


 

Categorieën: Omgangsvormen | Tags: , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Gesprekken voeren

In Nederland wordt tijdens bezoeken gediscussieerd, worden meningen uitgewisseld, politiek is vaak een gespreksonderwerp. Er kan hardop worden gelachen, het kan er levendig aan toe gaan. Een bezoek is een ontmoeting van ego’s.

Hoe anders de geprekken tijdens bezoek in de desa.
Hoofdregel is, dat gesprekken plezierig moeten verlopen, en dat men na het bezoek met een goed gevoel weer weggaat.
U dient discussies, meningsverschillen, stellingnames en het uiten van Uw mening achterwege te laten. Uit geen kritiek op wat of wie dan ook.
Probeer bij alles, wat U zegt, te eindigen met een glimlach.
Plaats U zelf niet op de voorgrond; geen verhalen, wat U zoal heeft meegemaaakt of heeft ervaren. Tem Uw ego. Niet leuk doen of zeggen.

Humor: Wees uitermate voorzichtig met grapjes. De humor is hier een heel andere dan in Nederland. Maak NOOIT grapjes over de godsdienst, dit geldt eveneens voor hindu’s en buddhisten.

Verschillen tussen de Desa en Nederland vindt men vaak interessant. Zoals de seizoenen in Nederland, het verschil in eten, de lengte van de nederlanders, de hitte op Jawa. U kunt volop vragen naar de Adat in de desa.

Taboe-gespreksonderwerpen: politiek, godsdienst, geld, controversiele zaken, problemen, die U ervaart of heeft. Praat nooit over onderwerpen, die voor de ander onplezierig kunnen zijn.
Stel geen persoonlijke vragen. Als er iets gezegd wordt, waar U het niet mee eens bent, dan zwijgt U, of glimlacht U. Meningsverschillen over wat dan ook zijn er niet tijdens het bezoek.
Denk erom, dat U niet met stemverheffing praat, of hard lacht.
Maak geen opmerkingen over de woning of de inrichting van de woning van de gastheer.

Als men U vraagt, hoe U het op Java vindt, dan geeft U vanzelfsprekend positieve antwoorden.
‘Ik zeg, wat ik denk’ is uit den boze. Het gaat niet om wat U vindt of denkt, maar om de goede sfeer tijdens het bezoek.

Voorbeelden van gespreksonderwerpen.
Ik gebruik het weer vaak als `humoristische noot’:  ‘Ik heb het prima naar mijn zin op Java,  maar ik heb 1 probleem (iedereen verstrakt):  ‘in de middag is het heel erg heet hier, maar op mijn kamer heb ik gelukkig AC’ (opluchting en gelach bij de aanwezigen). Dit doet het altijd goed. En het geeft de anderen de gelegenheid om vragen te stellen over het weer in Nederland.
Hetzelfde geldt voor onderwerpen, die met eten te maken hebben, zoals het veelvuldig gebruik van zeer hete pepers (cabe), dat wij in Nederland niet kennen. En het 3x dagelijks eten van rijst. Ik eet 2x per week rijst, en daarnaast aardappels en macaroni / spaghetti. Dit vindt men interessant (maar ook veemd) om te horen. Het gesprek gaat dan vast verder over aardappelen en hoe te bereiden.
Op deze manier werkt U mee aan een goede sfeer.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Omgangsvormen | Tags: , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Roken

In Indonesie wordt veel gerookt. Ik heb nog niet meegemaaakt, dat ik bij iemand thuis niet mocht roken.
In overheidsgebouwen, vliegvelden, stations en treinen / bussen met AC wordt niet gerookt. In de wat betere restaurants is vaak een aparte rook-afdeling.
Er zijn plannen van de regering om de prijs van tabakswaren fors te verhogen.

Doorgaans kunt U tijdens het bezoek roken. Vraagt U voor de zekerheid aan de gastheer, of U mag roken.
Als U rookt, neemt U een (bijna) vol pakje sigaretten mee.
Uw pakje sigaretten legt U op de tafel, zodat anderen er ook een sigaret van kunnen nemen. Het pakje sigaretten alleen voor U zelf houden, is niet correct.

Dames worden niet geacht te roken in gezelschap. Men ziet dan ook bijna nooit een dame roken. Dames, die gewend zijn te roken, zullen zich tijdens het bezoek moeten beheersen. Het is ook niet correct om aan de gastheer te vragen, of de dame mag roken.


 

Categorieën: Omgangsvormen | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Zitten tijdens bezoek

Zo zit men graag

Als U op bezoek gaat, wordt U doorgaans ontvangen  in de “kamar-tamu”, de gastenkamer. Die bevindt zich direct achter de voordeur. Daar zijn bijna altijd een bankstel en een paar stoelen. De gastheer geeft aan, waar U kunt gaan zitten.

Vaak zitten de mannen bij elkaar en de vrouwen bij elkaar. Maar “gemengd” zitten komt ook voor.

Correct zitten is met de benen naast elkaar en de voeten op de grond.
Zitten  met de benen over elkaar en met de enkel op de knie, is not-done. Uw  voetzool kan richting gastheer of anderen wijzen, hetgeen zeer onbeleefd is.

Het kan gebeuren, dat U in een kamer wordt ontvangen, waar geen stoelen zijn. U moet dan in kleermakers zit op de grond zitten. Op de grond zitten, is zeer gebruikelijk in Indonesie, van hoog tot laag. Voor veel mensen uit Nederland is dit een bezoeking, vooral als het wat langer gaat duren. U kunt vragen om een krukje en uitleggen, dat het in Nederland niet gebruikelijk is, om in kleermakerszit op de grond te zitten. Men zal dan op zoek gaan naar een krukje of stoel, waar  U op kunt gaan zitten.
U kunt echter ook een krukje meenemen (in de auto) en zeggen, dat U een krukje bij U heeft. Men heeft hier alle begrip voor.

Neemt U een partner mee, of vriend/vriendin, en komt U naast elkaar te zitten, houdt U er dan rekening mee, dat blijken van affectie tussen U en Uw partner (zoals bijvoorbeeld kussen, of een arm om Uw partner) not-done is. Blijken van affectie is een prive-zaak en niet iets voor in het openbaar.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Omgangsvormen | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Kinderen meenemen

Kinderen zijn altijd welkom op Java. In het bijzonder hele jonge kinderen, zoals baby’s. Dus U kunt kinderen zonder enig probleem meenemen naar een bezoek. Men zal dit zelfs zeer op prijs stellen.
Heeft U een zuigeling bij U, dan kunt U deze gewoon de borst geven, waar iedereen bij is.

Kleine kinderen worden nooit alleen gelaten. Zij zijn dag en nacht bij de ouders. Het idee, dat de ouders ergens heen gaan zonder hun kind(eren), is onbestaaanbaar. Ook het achterlaten van een kind bij een oppas gebeurt niet.
Daarom is het nooit een probleem om kinderen ergens mee naar toe te nemen.
U maakt een onbegrijpelijke indruk, als U het kind niet meeneemt en zegt, dat het thuis bij een oppas is. Dit zal zeker niet gewaardeerd worden.

Neemt U een baby mee, of anderszins een heel jong kind, dan is de kans zeer groot, dat dit kind van de een naar de ander gaat. Iedereen zal het willen knuffelen. Verzet U  zich vooral niet hiertegen. Kinderen zijn altijd welkom en erg belangrijk voor de javanen. Zij zullen later, als de ouders oud zijn, voor hun ouders gaan zorgen.
Kinderen iets verbieden, is er niet bij. Kinderen moeten een zo zorgeloos mogelijke jeugd hebben. Komt een kind op een of andere manier in een “gevaren-zone” (heeft een mes, is te dicht bij de straat) dan wordt subtiel ingegrepen.
In Nederland worden kinderen opgevoed met veel ge- en verboden, aangevuld met een pakket verplichtingen en sancties. Ze moeten heel erg veel. Zo niet dus in Indonesie. Waar in Nederland een puberprobleem bestaat, is dit niet geval in Indonesie.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Het gezin, ouders en kinderen, Omgangsvormen | Tags: , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Iets meenemen bij bezoek.

 huwelijk, receptie

Huwelijkreceeptie

Als U op bezoek gaat, neemt niets mee naar het bezoek, geen presentjes of bloemen. In Nederland is een bos bloemen altijd passend, hier is dit buitengewoon not-done. Bloemen worden gebruikt bij begrafenissen. Dus U neemt niets mee.
Bent U al vaker bij de gastheer op bezoek geweest, en heeft hij kleine kinderen, dan kunt U bv. een trommel koekjes voor de kinderen meenemen.
Gaat U naar een receptie ter gelegenheid van een huwelijk, dan kunt U een enveloppe met geld  meenemen. Bij de ingang van de receptie staat altijd een doos, waar U de enveloppe via de gleuf in de doos kunt doen. Op deze manier geld geven, is zeer gebruikelijk.
Mocht U toch wat willen meenemen, dan is het verstandig om met Uw javaanse kennissen / vrienden te overleggen wat U wilt geven, om te voorkomen, dat U het bruidspaar “malu” maakt.
Overigens worden kado’s nooit ter plekke opengemaakt. De gever wordt vriendelijk bedankt, en het kado wordt elders op een tafel gezet, bij andere kado’s. Pas de volgende dag worden de kado’s geopend en bekeken.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Omgangsvormen | Tags: , | Een reactie plaatsen

Etiquette en omgangsvormen: Dress code

Dames in nette pakaian Adat

1) Welk soort bezoek

Het gaat hier om  de etiquette in mijn desa voor min of meer formele bezoeken bij mensen thuis, ter gelegenheid van bv een geboorte, kennismaking met ouders van vriend/vriendin, overlijden. Ook voor eenvoudige recepties.

2) Dress-code – algemeen

Dress-codes, zoals die in Nederland bestaan, zijn hier niet. Dus geen Black Tie, Tenue de Ville, Smart Casual, White Tie en meer.
De dress-code, die ik beschrijf,  is van toepassing op de ochtend, de middag en de avond.

Kleed U met het oog op de mensen, die U gaat ontmoeten. Uw kleding moet min of meer in de lijn liggen, met hetgeen de gastheer en gastvrouw dragen.
Als U chique gekleed bij “gewone” desa-mensen op bezoek gaat, is dat niet passend en maakt dat de gastheer en gastvrouw “malu”. U kunt met Uw javaanse vrienden, die U vergezellen naar het bezoek,  overleggen over gepaste kleding.

3) Dress-code voor eenvoudige, formele bezoeken in de desa.

Heren:  Lange broek of sarong. Nooit een korte broek. Mooi overhemd (bv. Batik) met lange mouwen. Geen T-shirt of onderhemd.
Moslims dragen de songkok (de zwarte hoofdbedekking). Zie foto hieronder.
Niet-moslims hebben geen hoofdbedekking.
Ring aan de vinger, of meerdere ringen is geen probleem. Indonesische mannen houden van ringen.

Dames: Lange rok, tot (bijna) op de enkels. Schouders, bovenlichaam tot de hals en armen bedekt.
Een lange broek mag.
Een mooie, doch eenvoudige “kebaya” mag.
Moslima’s gebruiken de hoofddoek.
Niet-moslima’s gebruiken geen hoofdbedekking. Vrouwelijke hoofdbedekking, zoals hoedjes in allerlei vormen zoals in Nederland, dient U achterwege te laten.
Lipstick gebruiken mag, oog-make-up mag (subtiel). Mocht U parfum willen gebruiken, dan zeer subtiel.
Sieraden kunt U met mate dragen. De hoofddoek wordt vaak “vastgezet” met een mooi sieraad van voren of aan de zijkant. Een armband of een ketting mag. Geen oorbellen.

NB: Het dragen van de hoofddoek is facultatief. Gaat de dames buitenshuis, dan dragen de meesten  de hoofddoek. In en bij huis dragen veel  dames geen hoofddoek. Het algemene beeld op straat is, dat minder dan de helft van de dames geen hoofddoek draagt, het merendeel draagt wel de hoofddoek.

 Schoeisel: U kunt (man en vrouw) komen op teen-slippers,  omdat U met blote voeten het huis binnen  gaat. De teenslippers doet U af, voor het terras. Het is not-done om met schoenen aan het huis te betreden.

4) Dress-code voor chique gelegenheden

Heren: Lange broek of sarong. Geen overhemd, maar een “Basofi”, of een “jas adat jawa”.
U kunt als hoofdbedekking de songkok gebruiken, maar ook een “blangkon”. Een “blangkon” is een typisch javaanse hoofdbedekking uit Yogyakarta en Surakarta; zie foto hieronder.

Dames: Lang gewaad (bv. sarong) tot op de voeten. Voor het bovenlichaam een mooie “kebaya” en een “selendang.” Een (sanggul) wrong (zie foto hieronder) voor het achterhoofd. Als de dame een wrong gebruikt, dan is haarversiering mogelijk, echter geen hoedjes.
Dames hebben een mooie handtas of schoudertas bij zich. Make-up (rouge, lipstick) is toegestaaan, zij het niet overdadig. Polssieraden mag, alsmede een halsketting.
Moslima’s kunnen de hoofddoek dragen.
Niet-moslima’s gebruiken, als zij geen wrong gebruiken,  geen hoofdbedekking, zoals hoedjes in allerlei vormen.

Schoeisel: U komt niet op teenslippers, maar op (gepoetste) schoenen. Vrouwen kunnen (hoge) hakken dragen of open schoenen met of zonder hak.

NB: Als de man de songkok draagt, dan gebruikt de vrouw de hoofddoek. Als de man de blangkon draagt, gebruikt de vrouw de sanggul.

Het is goed, om met Uw javaanse vrienden, die U vergezellen, te overleggen over de kleding.

De Basofi voor heren

 kleding - basofi

———————-
Jas Adat Jawa

kleding - Jas adat Jawa

———————-
De heren hebben een blangkon op hun hoofd

kleding - blangkon

———————-
Deze man draagt een songkok (topi)

kleding - songkok

———————-
De dames hebben een sanggul (wrong) – haarstuk

kleding - sanggul - De dames hebben een sanggul (wrong)

———————-
Top-chique: de Sultan van Yogyakarta met zijn vrouw

Top-chique: de Sultan van Yogyakarta met zijn vrouw


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Omgangsvormen | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

Blog op WordPress.com.