De Sembah, in Thailand “waai” genoemd, is de in Zuidoost-Aziatische landen bekende groet / gebaar als een manier om respect en eerbied te tonen.
Voor het maken van een sembah vouwt men zijn handpalmen plechtig tegen elkaar op een gebedachtige manier, die in het Javaans suhun of susuhun wordt genoemd; of menyusun jari.
Men plaatst de gevouwen handen voor de borst en beweegt ze naar de kin, totdat de duimen het puntje van de neus raken, terwijl men licht buigt.
De sembah komt veel voor in regionale culturen binnen de Indonesische archipel, met name op Java en Bali, maar ook daarbuiten. De sembah is verwant aan de Cambodjaanse sampeah en de Thaise waai. Al deze begroetingen zijn gebaseerd op de Indiase Añjali Mudrā, die in Namasté wordt gebruikt.
De sembah is ontstaan uit een oude groet van eerbied. Het gebaar verschijnt voor het eerst c. 4000 jaar geleden op de kleizegels van de beschaving van de Indusvallei.
Aan het begin van de eerste eeuw begon de hindoe-boeddhistische beschaving zijn invloed uit te oefenen in Indonesië, en tegen de 4e eeuw waren er vroege hindoeïstische koninkrijken op Java, Sumatra en Kalimantan; zoals het koninkrijk van Tarumanagara (Java) en Kutai (Kalimantan). Van de 6e tot 9e eeuw stond de hindoe-boeddhistische beschaving stevig op Java (koninkrijk Medang Mataram), Bali en Sumatra (het koninkrijk Srivijaya). De afbeeldingen van sembah of añjali mudrā verschijnen in bas-reliëfs van Javaanse candis, zoals de 9e-eeuwse Borobudur- en Prambanan-tempels. Vanaf dat moment is het sembah-gebaar endemisch in de regio, vooral op Java en Bali.
In het dagelijks leven in Indonesie wordt de sembah regelmatig gebruikt bij begroetingen. Het doen van de sembah in Indonesie is echter niet zo ingewikkeld als in bv Thailand. In Thailand is de hoogte van de gevouwen handen en de mate van buiging is erg belangrijk; rang en stand spelen daarbij een grote rol.
Het maken van een correcte sembah is vooral belangrijk bij het begroeten van hooggeplaatsten.
Het doen van een correcte sembah aan de hoven van de vorsten van midden Jawa is weer veel ingewikkelder.
Van een buitenlander wordt niet verwacht, dat deze een sembah doet; ik heb het vele buitenlanders zien doen, maar het lijkt dan erg knullig. Beter is het om te volstaan met een lichte buiging.
President Jokowi wordt begroet met een sembah
———————–
Het begroeten van de sultan van Yogyakarta