Inmiddels in het oogsten van de rijst aan de gang. Veel rijst wordt nog geoogst met de hand, maar vaker gebeurt dat nu met een machine.
De sawah is niet ver van mijn huis. De video is door mij gemaakt.
Inmiddels in het oogsten van de rijst aan de gang. Veel rijst wordt nog geoogst met de hand, maar vaker gebeurt dat nu met een machine.
De sawah is niet ver van mijn huis. De video is door mij gemaakt.
De rijst is inmiddels geoogst en de sawah’s zijn klaar gemaakt zodat nieuwe rijst geplant kan worden. Over 3 maanden is het weer oogsten. Er wordt dus 3x per jaar rijst geoogst.
Zoals ik al eerder heb bericht, moet de rijst gelijktijdig worden geplant, zodat later gelijktijdig kan worden geoogst. Daarom helpen de vrouwen ook mee op de sawah’s.
Overal in mijn regio is men bezig op de sawah’s. Het planten duurt 2, hooguit 3 dagen.
Op de achtergrond zijn stroken plastik te zien; hier worden meloenen geteeld.
De familie, die tegenover mijn huis woont, heeft meerdere sawah’s. Eental aantal zakken rijst werd vanochtend afgeleverd bij hun huis. Deze rijst houden ze zelf. De rijst moet echter eerst nog worden gedorst, voordat deze gebruikt kan worden in de keuken.
Voor kleinere hoeveelheden rijst, dat gedorst moet worden, wordt een tukang ingehuurd. Deze heeft een rijdende dorsmachine en in de tuin van de overburen wordt dan gedorst.
Er moet 2x gedorst worden; bij de eerste dorsing is de rijst nog bruin, bij de tweede dorsing is er mooie witte rijst.
Na een uurtje was de tukang klaar en ging hij op weg naar de volgende klant.
Rijst, dat wordt geoogst en opgekocht door opkopers, wordt gedorst in “fabrieken”.
Planten van de rijst (“tanam bibit”)
Over ruim een maand is het oogsttijd van de padi (rijst).
Het planten van de rijstplantjes en het oogsten van de rijst, moet snel en gelijkmatig gebeuren. Je kunt niet iedere dag een stuk van de sawah doen.
Daarom helpen de vrouwen ook mee bij het planten en oogsten van de rijst. Op Java doen vrouwen geen lichamelijk zwaar werk, dat is aan de mannen voorbehouden. Maar voor het planten en oogsten van de rijst wordt er dus een uitzondering gemaakt; het inhuren van werkers kost te veel. Op Bali doen vrouwen wel lichamelijk zwaar werk.
Bij het planten en oogsten van de rijst werkt men lang gebogen; menige buitenlander vindt dit “zielig” met name voor de vrouwen (“zwaar werk”). Maar er is niets zieligs aan. Het planten en oogsten duurt hooguit 3 dagen. De vrouwen fietsen in groepjes naar de sawah, en hebben eten en drinken bij zich. Aan het einde van de middag keren zij weer terug naar huis.
Na het planten van de rijst, wordt het rustig op de sawah’s. Elke dag gaan er boeren naar de sawah’s, om de stand van zaken te bekijken. Er kunnen ziektes zijn bij de rijstplantjes, ongedierte (vooral muizen), die de rijst aanvreten en hier en daar moet een dijkje langs de sawah’s worden verstevigd. Na het planten van de rijst komen de vrouwen pas weer in actie na 3 maanden om te helpen bij het oogsten.
De werkers op de sawah’s zijn geheel gekleed. De hoofden zijn omwikkeld met doeken en velen hebben een ronde punthoed. Men draagt lange broeken en overhemden met lange mouwen. Deze kleding biedt bescherming tegen de zon en ongedierte in de sawah’s. Na een dag werken zijn de werkers helemaal “bemodderd”.
Dit jaar is de rijst van mindere kwaliteit door de vele regen. Men zal dus ook wat minder inkomsten hebben.
Ook de oogst van de ramboetan is duidelijk minder dan vorige jaren, ook door de overvloedige regen.
Het oogsten van de rijst (“panen”)
3 Weken geleden was er de oogst van de rijst.
De afgelopen 3 weken hebben de sawah’s gerust en zijn ze omgeploegd.
Nu worden overal de nieuwe rijstplantjes weer geplant. Over 3 maanden is er weer oogst.
Tanam (planten) bibit (jonge rijstplantjes).
Op 1 km van mijn huis het bovenstaande tafereel
De rijstverbouw is een zeer belangrijke bron van inkomsten voor heel veel desa-bewoners. Is het geld eenmaal binnen, dan kunnen weer aanschaffingen worden gedaan, of schulden betaald.
De oogsttijd van de rijst wordt “Panen raya” genoemd.
Op kleine stukken sawah’s (meestal in mijn regio) wordt met de hand geoogst; voor grotere sawah’s zijn er rijdende machines.
Voordat de rijst wordt geoogst, worden de rijstplantjes in bosjes samengebonden. Alleen het bovenste deel, waar de rijst is, wordt geoogst. De van rijst ontdane bosjes blijven staan en worden later verbrand.
Bij het oogsten zijn ook de vrouwen actief. Zowel het planten van de rijst als het oogsten moet gelijktijdig worden gedaan; men kan niet elke dag een deel van de sawah oogsten of beplanten.
Zowel het planten van de rijst als het oogsten duurt maar een paar dagen.
Het dorsen van de rijst gebeurt ter plekke. De rijst wordt in grote zakken gedaan; deze zakken worden opgehaald door opkopers.
De werkers op de sawah’s zijn doorgaans goed “ingepakt”; lange broeken, lange mouwen en hoofddeksels; dit vanwege de zon maar ook vanwege insecten.
Aan het werk bij de dorsmachine
Deze sawah’s op de foto hierboven bevinden zich achter mijn huis. De rijst is net 4 dagen geleden geplant. In het midden van de foto zijn 2 stukken groen te zien; dit zijn de nog niet geplante rijstplantjes, bibit genaamd. Deze bibit worden gekocht bij een handelaar; bibit voor 1/4 hectare kost rp 100.000. Deze bibit worden eerst allemaal bij elkaar gezet. Is de sawah eenmaal klaar voor het planten, dan worden kleine bosjes bibit uitgezet; daarna worden door de planters de bibit stuk voor stuk geplant.
Het planten van de rijst is in zeer grote delen van Indonesie nog handwerk, waaraan ook de vrouwen deelnemen. Het is echter slechts een kwestie van 1 of 2 dagen voordat alles is geplant. Dat de vrouwen meewerken met het planten, komt omdat het planten snel moet gebeuren. De rijstplantjes moeten gelijk opgroeien. Voor sawah’s met een zeer grote oppervlakte zijn er tegenwoordig machines, die de bibit planten.
Hier zijn de bosjes bibit te zien, die later uitgezet worden
Gisteren berichtte ik over zieke sawah’s ten gevolge van bacterien.
Vandaag heb ik op verschillende plekken kapotte sawah’s gezien; kapot in die zin, dat de rijstplanten door de wind of de regen waren geplet. Van deze rijst valt bijna niets te halen. Triest voor de boeren.
Het bruine is het aangetaste deel van de sawah. Op de achtergrond is een groot stuk bruin te zien.
Veel sawah’s in mijn regio zijn ziek, dwz. er is een bacterie, die de rijstplantjes aantast. De aangetaste sawah-delen geven bijna geen rijst; het zal dus een slechte oogst worden voor de boeren.
Rijstplantjes zijn gevoelig; bij veel wind kunnen ze plat gedrukt worden; als ze net geplant zijn, is er het gevaar van muizen, en de plantjes kunnen worden aangetast door verschillende bacterien.
Bij een slechte of verloren oogst is er van overheidswege geen steun voor de boeren.
Rechterhelft gezonde sawah. Links op de achtergrond grote bruine stukken aangetaste sawah
Inmiddels is het in mijn regio oogsttijd van de rijst. Naar ik heb gehoord van de boeren, wordt het een goede oogst.
Het oogsten gebeurt veelal nog met de hand. Bij het oogsten van de rijst en het planten ervan zijn ook de vrouwen actief. Anders dan op Bali, ziet men hier vrouwen geen lichamelijk (zwaar) werk doen; dit is voorbehouden aan de mannen. Uitzondering is dus het oogsten en planten. Op Bali ziet men bij onder meer bouwprojecten vrouwen, die zand en stenen in manden op hun hoofd vervoeren, van de straat naar de bouwlokatie. Dit ziet men niet op Java.
Als de sawah’s er geschikt voor zijn, dan wordt het oogsten ook wel gedaan met een machine; het oogsten gaat erg snel, en er zijn weinig mensen voor nodig. Op de sawah’s achter mijn huis was vandaag zo’n machine aan het werk. Deze machines worden gehuurd bij de gemeente. Op andere sawah’s werd het oogsten vandaag nog met de hand gedaan.
Wat overblijft van de rijstplantjes na het oogsten, wordt gebruikt voor de koeien. Veel boeren hebben bij huis 1 of 2 koeien.
Inmiddels is de kedelai geoogst, verwerkt en verkocht. De sawah’s moeten nu ruim een week rusten. Daarna worden ze geploegd, en begint het planten van de nieuwe rijstplantjes (bibit).
Voor het ploegen maakt men gebruikt van een ploegmachine. In mijn regio wordt niet meer de karbouw gebruikt. Veel vrouwen zijn betrokken bij het planten van de bibit. Zwaar fysiek werk is hier taboe voor vrouwen, je ziet dat dan ook nooit. Anders dan op Bali, waar veel vrouwen werken als draagster van zand en stenen op hun hoofd, als er bijvoorbeeld een huis moet worden gebouwd.
Als de bibit geplant is, duurt het ongeveer 3 maanden voordat geoogst kan worden.
Het regenseizoen is in volle gang, dus goed voor het planten van de bibit. De bevloeiing van de rijstvelden is in handen van de overheid. Er is een “Dinas Perairan”, die de toevoer van water in de regio regelt.
Sawah door de wind / regen platgeslagen
De laatste dagen hebben we slecht weer gehad, veel regen en veel wind.
Hierdoor zijn veel sawah’s beschadigd, dat wil zeggen op hele stukken van de sawah zijn de rijstplantjes door de wind en de regen plat tegen de grond gedrukt.
Niet hele sawah is plat, maar merkwaardigerwijze alleen stukken in de sawa, soms midden in de sawah, soms alleen aan de zijkanten.
Hier valt niets aan te doen. Deze rijst kan wel geoogst worden, maar is van mindere kwaliteit. En brengt ook minder op voor de boeren. Veel boeren hebben dus een mindere oogst dit jaar, en bijgevolg ook minder inkomsten. Regelingen voor inkomsten-derving bestaan hier niet.
Ik heb gehoord, dat ook jeruk-bomen zijn beschadigd door de wind.
Sawah’s kunnen ook (gedeeltelijk) verwoest worden door de hama-bacterie. Als er in de sawah’s grote bruine plekken zijn, dan is het de hama-bacterie, die dit heeft aangericht. Deze rijst is verloren.
Wat bruin is, is door de hama-bacterie veroorzaakt.