Berichten getagd met: overlijden

Laatste weken veel sterfgevallen (30 july 2021)

Laatste reis naar het kerkhof

Het is nu op Java het droge seizoen, ook wel het koude seizoen genoemd.
Tot 8 uur in de ochtend is het bijzonder fris, en in de avond ook. De middagtemperaturen komen tot  plm 30 C.
In dit jaargetij zijn ook veel mensen ziek; forse verkoudheid of griep, hier hebben ze het over typhus, maar dat kan het niet zijn, want bij echte typhus komt de overheid in actie.
Verder is suikerziekte veel voorkomend hier. Suikerziekte wordt vooral veroorzaakt, zo heb ik mij laten vertellen, door het vele rijst eten. Velen sterven vanwege suikerziekte.
De laatste weken zijn er erg veel sterfgevallen in mijn desa; in mijn buurtje een paar dagen geleden 5 sterfgevallen binnen 24 uur, en in een andere buurt 4 sterfgevallen op 1 dag.  De meeste sterfgevallen hebben met corona niet te maken, van 3 gevallen is bekend dat het corona was.
Vanmiddag weer een sterfgeval, mijn buurvrouw links van mijn huis overleed rond het middaguur. Zij overleed vanwege suikerziekte; zij had 3 dagen in het ziekenhuis gelegen.
Zoveel sterfgevallen heb ik hier nog niet meegemaakt. En bij elk overlijden komen, zoals gebruikelijk, tientallen vrouwen rijst brengen en voor de laatste groet,  en de mannen komen op vastgestelde data bijeen voor gebedsdiensten.
De gemeenschap is er bij een geboorte, bij een huwelijk en bij een afscheid. Bij een afscheid is er geen begrafenisondernemer, geen opbaren in een centrum, geen bloemen bestellen, geen orde van  dienst; de gemeenschap doet het allemaal zelf volgens de regels van de Adat.
Ontroerend.

Een eenvoudige islamitische beraafplaats


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Op dag van huwelijk overleden (7 maart 2021)

De overledene wordt naar het kerkhof gebracht

Een paar huizen verwijderd van mijn huis is vanochtend overleden een jongeman. Hij was een paar dagen geleden thuis gekomen vanuit het ziekenhuis. Het leek, dat hij “gewoon” ziek was, maar hij is dus toch overleden.
Het trieste is, dat hij vandaag in de namiddag een “pernikahan siri” zou hebben.

Een “pernikahan siri” is een huwelijkssluiting volgens de Islam, maar deze huwelijkssluiting geldt niet voor de wet. Waarom dan toch een pernikahan siri ? Wel, ongehuwd samenwonen is niet toegestaan. Maar als er nog geen geld is voor een formeel huwelijk, maar men wil toch gaan samenwonen, dan is de pernikahan siri een uitkomst. Het is een gebedsbijeenkomst, met na afloop een selamatan. Na een pernikahan siri kan men gewoon samenwonen.

Ik hoorde van het overlijden, omdat dit werd omgeroepen (zoals gebruikelijk) via de luidsprekers van de moskee. Een overlijden wordt altijd omgeroepen; de naam en het adres van de overledene wordt ook omgeroepen.
Vrij snel na het omroepen, begaven dames uit de buurt (tientallen) zich in groepjes naar het sterfhuis, met vooral rijst. Het zijn voornamelijk vrouwen, die gaan, omdat de meeste mannen overdag niet thuis zijn, immers aan het werk.
In de loop van de middag zal het lichaam van de overledene ritueel worden gewassen en in witte doeken gewikkeld, waarna de begrafenis plaats vindt op het nabijgelegen kerkhof. Het lichaam wordt naar de begraafplaats gebracht op een draagbaar, gedragen door jonge mannen en bedekt met groot groen kleed; zeer velen begeleiden de draagbaar naar het kerkhof, soms wel honderden.

Aan een begrafenis zijn geen kosten verbonden; het dragen van de draagbaar en het delven van het graf is vrijwilligerswerk.
Omdat de komende dagen veel bezoekers worden verwacht bij het sterfhuis, die men ook te eten wil geven, nemen de dames uit de buurt vooral  rijst mee.

Dames vanochtend op weg naar het sterfhuis


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Aankondiging van een overlijden in de desa (15 mei 2020)

Kapolres Labuhanbatu Melayat ke Rumah Duka Orang Tua Khalifah ...

Bidden bij de overledene

Vanmorgen is er in mijn buurt iemand overleden. Een overlijden wordt hier omgeroepen via de luidsprekers van de nabijgeleden moskee en daardoor wist ik van het overlijden. Het is vast gebruik, dat een overlijden publiekelijk bekend gemaakt wordt via de luidspreker van de moskee.
De bewoners in de buurt van het huis van de overledene maken zich na het omroepen klaar om naar het sterfhuis te gaan. Dit zijn voor het merendeel vrouwen, omdat de mannen aan het werk zijn.
De vrouwen nemen elk 1 of 2 kilo rijst mee, en eventueel flessen water; ook dit is vast gebruik. Er zullen vandaag en de komende dagen veel mensen langskomen en er moet eten voorhanden zijn.

Ruim een uur na de aankondiging van het overlijden begonnen bezoekers te komen. Omdat het sterfhuis naast de weg naar Balung ligt, waar veel verkeer langs komt, regelden een paar mannen het verkeer; ook dit is vast gebruik, dat mannen het verkeer regelen; iedereen (motor en auto) houdt zich aan de aanwijzingen van de verkeersregelaars; politie is in het geheel niet nodig.
In de loop van de middag zal de overledene ritueel worden gewassen en in witte doeken worden gewikkeld; dit alles begeleid door gebeden. Hierna wordt de overledene op een draagbaar naar het kerkhof gebracht, waar de begrafenis plaats vindt.
Niemand sterft hier alleen; als het einde zich aandoent, verzamelen mensen zich in het huis van degene, die gaat sterven, en worden voortdurend gebeden opgezegd; de stervende wordt tot op het laatst zo goed mogelijk “verzorgd”.
De nabestaanden van de overledene blijven na de begrafenis niet alleen. De komende dagen zal het een komen en gaan zijn van buurtbewoners, kennissen en anderen. Er wordt gezamenlijk gerouwd.
Is het einde daar, dan wordt het overlijden dus publiekelijk bekend gemaakt. Zeer aandoenlijk. Al met al gaat het er zeer waardig aan toe.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Pa Sutris overleden – video (3 april 2019)

De laatste reis van Pa Sutris

Vanmiddag is overleden de echtgenoot van Ibu Wasih, Pa Sutris; hij was rond de 60 jaar. Ibu Wasih woont 2 huizen achter mijn huis; zij heeft de warung vlakbij mijn huis, waarover ik al vaker heb bericht. Pa  Sutris was een tengere man met een broze gezondheid. Aan het einde van de middag was hij steeds in de warung om zijn vrouw af te lossen, die naar het avondgebed wilde. Overdag werkte hij zo nu en dan op de sawah; hij had bij huis 2 koeien.
Al een paar weken ging het niet goed met hem, naar ik begreep had hij problemen met de lever. Hij was thuis aan  het zieken. 3 Dagen geleden is hij naar het ziekenhuis gebracht, waar hij dus vandaag is overleden.
Zijn stoffelijk overschot kwam halverwege de middag bij zijn huis aan, waarna de voorbereidingen voor de begrafenis begonnen. Er werd gebeden, het lichaam werd gewassen en in witte doeken gewikkeld. Daarna op een draagbaar naar de begraafplaats, waar hij werd begraven. Meer dan 100 mensen waren aanwezig bij het sterfhuis; voor het merendeel vrouwen, de mannen zijn immers aan het werk.
De hele begrafenis werd verzorgd door de buurtgenoten; de kosten zijn nihil.
Ibu wasih zal de komende tijd niet alleen in huis zijn. Er zijn kinderen en kleinkinderen, die in het huis van Ibu Wasih verblijven.
Ik blijf mij erover verbazen, hoezeer een overlijden hier bij het leven van alledag hoort.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat | Tags: , | 1 reactie

Pa Son overleden (9 nov. 2018)

De laatste reis van pa Son

Vanochtend is in het ziekenhuis Kaliwates te Jember overleden pa Son. Pa Son woonde een paar huizen van mijn huis vandaan. Hij was een gepensioneerde rijksambtenaar, een vriendelijke en tengere man. Wij ontmoetten elkaar vaak voor een kopje koffie in de warung van Ibu Wasih. Bij gebedsbijeenkomsten in mijn huis nodigde ik hem steeds uit. Pa Son had een stoma en zou gisteren daaraan geopereerd worden. De operatie is blijkbaar niet gelukt.
Rond 3 uur in de middag is zijn stoffelijk overschot naar zijn huis gebracht, Hij zal aan het einde van de middag worden begraven, nadat de rituele wassing en de gebeden zijn gedaan.
Pa Son was al lang gescheiden en had geen contact met zijn kinderen. Zijn overburen regelen de begrafenis. Vele ibu’s zijn al langs geweest met rijst. Al met al waren er plm 100 mensen aanwezig.
Een verdrietige dag voor mij. Moge Allah hem thuis ontvangen. Selamat jalan (goede reis).

 


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat | Tags: | 2 reacties

Overlijden (30 jan. 2015)

Gisteren is een oude dame bij mij in de buurt overleden. Twee dagen daarvoor, ’s ochtends vroeg, een kennis van mij, ook in de buurt,  55 jaar, geheel onverwacht.
Die kennis van mij was rond 6 uur in de morgen overleden. Om 8 uur in de ochtend was hij al begraven. Ik hoorde het nieuws pas rond 10 uur in de ochtend.
Nadat men weet, dat er iemand is overleden, komen de vrouwen uit de buurt langs met voornamelijk rijst. Dit is bedoeld als bijdrage in de kosten.
Overledenen worden zo snel mogelijk begraven; op de dag van overlijden na een paar uur al. Eerst wordt het stoffelijk overschot gewassen, en daarna in een wit doek gewikkeld. Na gebeden wordt de overledene op een draagbaar naar de begraafplaats gebracht. Iedereen uit de buurt, die kan, volgt de rouwstoet naar de begraafplaats. De tocht naar de begraafplaats gaat grotendeels over de openbare weg. Het verkeer houdt rekening hiermee, geen getoeter, of gemopper. Op de begraafplaats hebben 2 of 3 mannen al een gat gegraven, waar het stoffelijk overschot in gelegd wordt, met het gezicht naar Mekka. Er wordt gebeden, en daarna wordt het graf met aarde toegedekt, en de aanwezigen strooien bloemen op het graf.
Vervolgens gaat men naar huis. 7 Dagen lang is er een rouwperiode. Familieleden van verre worden verwacht, en ook veel anderen zijn in het huis van de familie. Tijdens deze 7 dagen wordt gerouwd en gebeden. Na afloop van deze periode herneemt het leven weer zijn gang.
Na 40 dagen is er thuis een gebedsdienst voor de overledene, en na 1000 dagen weer.
In Nederland duurt het enige dagen, voordat de begrafenis of crematie plaats vindt. De overledene wordt doorgaans opgebaard, vrienden en familie kunen afscheid nemen. En doorgaans is na de crematie of begrafenis een condoleance-receptie. Dit alles nu niet bij de Islam in Indonesie. Er wordt niet gewacht tot alle familieleden er zijn. Men vindt het “kasian” als de overledene niet snel wordt begraven, immers hij gaat naar Allah.
Een overlijden is ook in Indonesie een verdrietige zaak. Echter, het maakt deel uit van het dagelijks leven. In het sterfhuis wordt gerouwd, buiten gaat het leven gewoon door, kinderen spelen, de buren zijn als gebruikelijk druk met hun huishouden. Bij mij in de buurt is vrijwel niet “even nagepraat” over het overlijden van mijn kennis.
Kinderen worden geboren, er wordt getrouwd, en mensen sterven. Zo is de cyclus van het leven hier in de desa.


 

Categorieën: Dorpsleven, cultuur en Adat, Islam / Religie, Omgangsvormen | Tags: , , , , | Een reactie plaatsen

Blog op WordPress.com.