Een werkplaats voor motoren
Het grootste deel van de mensen in mijn desa, en de naburige desa’s, zijn werkzaam in de landbouw. Er is in het gehele district vrijwel geen industrie. Om de vele sawah’s met al hun verschillende gewassen, te verzorgen, zijn er voldoende arbeidskrachten beschikbaar.
Zeer veel huishoudens hebben nog een toko’tje aan huis voor wat extra bijverdiensten. Verder zijn er een aantal werkplaatsen, voor bv brommer-reparatie of het maken van meubels. Voor de jonge mannen is het haast onmogelijk, om werk in de desa te vinden. Velen gaan daarom naar bv Surabaya of Bali. Anderen gaan zelfs naar Kalimantan of Papua.
In Surabaya gaat men vooral werken in fabrieken, op Bali wordt gewerkt als warung-houder, wegwerker of bouwvakker.
Op Bali is men doorgaans in de “kos”, zoals dat heet; doorgaans kleine kamertjes, met gemeenschappelijke wasruimten en keuken. Vaak heeft de werkgever contact met een “kos”-huis; de kosten van de “kos” worden ingehouden op het loon. Er blijft voor de werker dan zo’n 20-30.000 rupiah per dag over; als de werker inderdaad uitbetaald krijgt. Regelmatig gebeurt het, dat de “werkgever” geen geld heeft en dan heeft men voor niets gewerkt.
Wie in fabrieken werkt, krijgt zijn salaris maandelijks op de rekening gestort.
De mensen in de desa hebben veel “vrije tijd”. Je zou zeggen, begin een eigen bedrijfje in de desa. Maar dit gaat niet op. Er is van alles voldoende in de desa, daarbij zijn de mensen erg spaarzaam. De kans, dat een eigen bedrijfje gaat lopen, is minimaal, ik heb het al meermalen gezien hier. En iets nieuws introduceren, zal evenmin lukken. Ook hier op Java is het nederlandse spreekwoord van toepassing: “wat de boer niet kent…”
Voor wie ver weg werk heeft, is regelmatig naar huis gaan (naar de desa) er niet bij. Vaak blijven de werkers vele maanden weg; vrouw en kinderen gaan dan de ouders van de vrouw.
Echter, tijdens het Suikerfeest (einde van de vastenmaand “Ramadan”) gaat men massaal naar huis (“mudik”, “pulang kampung”). Op vooral Java zijn dan miljoenen mensen onderweg, bussen, treinen en vliegtuigen zijn allemaal volgeboekt. Men blijft minstens een week in de desa. Op de wegen is het dan buitengewoon druk.
Een toko bij huis