Achter het groene doek werd de overledene gewassen
Vanmiddag rond 14.00 uur overleed in de Puskesmas (gezondheidscentrum van de overheid) van mijn desa een oudere dame, die achter mijn huis woont, een paar huizen verder.
Na haar overlijden werd ze met een ambulance naar haar huis gebracht en opgebaard door de aanwezige familieleden. Tientallen vrouwen uit mijn buurt kwamen langs, met beras (niet gekookte rijst), en/of flessen water en/of rokerij. Dit gebeurt altijd; de komende dagen zullen vele bezoekers komen en op deze wijze zijn de kosten voor de familie van de overledene minder.
Rond 16.00 uur werd begonnen met de voorbereiding van de begrafenis. Dat betekent, dat zij gewassen diende te worden, daarna in wittte doeken gewikkeld, en vervolgens op een baar naar de begraafplaats werd gebracht.
Het wassen gebeurde buiten de woning, in de tuin. De overledene werd buiten op een baar gelegd, waarna deze plek werd afgeschermd door een groen lang doek (zie foto hier beneden). Het wassen gebeurde door vrouwen onder het reciteren van gebeden. Kinderen, hoe klein ook, konden gewoon meekijken. Bij dit gebeuren waren ongeveer 70 mensen aanwezig, de meesten buurtbewoners.
Door het wassen werd het lichaam “suci” (heilig, rein, zuiver). Als de overledene een man was geweest, dan was het lichaam gewassen door mannen.
Na het wassen werd het lichaam in witte doeken gewikkeld en op een draagbaar gelegd, waarover een groen doek werd gedrapeerd. Na een aantal gebeden vertrok de stoet naar de begraafplaats (zie foto beneden), alwaar de overledene, weer onder het reciteren van gebeden, in het graf werd gelegd. Het graf was gedolven door mannen uit de buurt. De stoet telde ongeveer 100 personen.
Om 17.30 uur was alles achter de rug.
Opmerkelijk vond ik de rust, waarmee alles gebeurde. Even verderop waren kinderen aan het spelen, uit een huis vlakbij klonk gelach. Het leven ging gewoon door. Geen verdrietige sfeer. De dood hoort bij het leven, net zoals een geboorte of een huwelijk. Er is een diep besef, dat men hier op aarde slechts tijdelijk is; de bestemming van de mens is om bij Allah te zijn. Daarom ook worden overledenen zo snel mogelijk na het overlijden begraven.
De kosten van deze begrafenis ? 0,0 euro. Het is “gotong royong”, zeg maar burenhulp. Vandaag was deze dame aan de beurt, misschien morgen ik. En dan is er weer gotong royong.
De draagbaar onderweg naar de begraafplaats
——————–
Naar de begraafplaats
Oost Java Info 