
Een prachtige oude dame, in het indonesisch “nenek” genoemd. Zij hoeft zich geen zorgen te maken over haar oude dag, zij woont bij een van haar kinderen.

Een prachtige oude dame, in het indonesisch “nenek” genoemd. Zij hoeft zich geen zorgen te maken over haar oude dag, zij woont bij een van haar kinderen.

Vandaag was ik op de markt in Bangsal, een stadje aan de weg Jember – Tanggul, ongeveer 8 km van mijn desa. Bij een paar “Ibu’s” (marktvrouwen) was er eten te koop. Je kunt aangeven, wat je wilt hebben. Het eten wordt verpakt in papier; het pakketje wordt bungkus genoemd.
Mijn bungkus bestond uit:
– gele rijst (nasi kuning),
– kleine balletjes gefrituurde aardappelpuree,
– een gekookt ei,
– 4 stokjes kippenlevertjes,
– gekookte groenten met geraspte kokos.
Het heeft prima gesmaakt. Het eten is bijna altijd zodanig “pedas” (heet), dat ik de ibu vraag naar niet-hete gerechten en haar ook vraag geen sambal bij te voegen; de sambal is mij gewoon te heet. Anderen kunnen er wel tegen.
Deze maaltijd heeft mij rp15.000 gekost (minder dan 1 euro).
Het eten verpakken in een bungkus is zeer gebruikelijk. Krijgt U de maaltijd niet op in een restaurant, vraag dan, of ze het restant “bungkus” (verpakken).

Hinduistisch Bali
Voordat ik 6 jaar geleden in de desa kwam wonen, had ik al 5 jaar op Bali gewoond, in Nyuh Kuning bij Ubud.
Bali, het godeneiland; een vrome hinduistische bevolking, vaak druk met de voorbereidingen voor een of andere ceremonie. Alle ceremonien zijn kleurrijk, als buitenlander kun je aanschuiven en meedoen als je je aan de kledingvoorschriften houdt.
Het hinduisme op Bali is voor velen uitnodigend. Min of meer afgeleid van het hinduisme zijn de vele yoga-scholen, guru’s en wat dies meer zij. Voor zoekers naar spiritualiteit is Bali een waar paradijs.
De laatste jaren echter komen barsten in het mooie beeld van Bali: wangedrag van toeristen in tempels, file’s, vervuiling en meer.
Het om zijn tolerantie en schoonheid geroemde Bali krijgt het steeds moeilijker.
De Islam op Java, en dan speciaal in mijn regio waarover ik schrijf, is minstens zo tolerant als Bali, maar niet zo kleurrijk. In mijn regio wonen christenen, hindu’s en boeddhisten. Ik heb nog nooit een onvertogen woord gehoord van moslims over niet-moslims; “hidup bersama” (samen leven) is het motto hier.
Anders dan bij het hinduisme, kan niet ieder zomaar aanschuiven bij de diensten van de Islam, die ook minder kleurrijk zijn dan die op Bali. Moskeen zijn beperkt toegankelijk voor niet-moslims.
De positie van de vrouw is in de Islam een veel sterkere dan bij het hinduisme. Vrouwen nemen een centrale positie in de Islam. Zij zijn het, die het huishouden bestieren, de kinderen opvoeden en de financien beheren. Waar in nederland nog steeds moeilijk wordt gedaan over de hoofddoek, immers een teken van achtergesteldheid van de vrouw ten opzichte van de man, is van een eventuele achtergesteldheid van vrouwen in mijn regio geen sprake. De moeder komt binnen het gezin het meeste respect toe. Ik heb wel met de mannen van doen; aan hen de taak, om geld te verdienen, zodat de huisvrouw het huishouden kan doen. Aan het einde van de dag zijn de mannen moe, en zoeken zij elkaar vaak op in bv warungen om wat te kletsen. Na de nacht wacht hen weer een zware dag.
Regelmatig verschijnen in nederland berichten, dat de Islam in Indonesie aan het radicaliseren zou zijn. Ik merk hier helemaal niets van, terwijl ik toch elke dag met vele moslims in contact ben.
Wel zorgelijk zijn de vele kyai’s (imams) met geen of onvoldoende opleiding. Vice-president Kalla van Indonesie heeft al meermalen hierop gewezen; hij vindt, dat alle kyai’s een (nieuwe) opleiding moeten krijgen. Er zijn kyai’s die baarlijke nonsens uitkramen of opruiende taal; van hen komen radicaliserende uitspraken. De regering maakt zich hier ook druk om.
In mijn desa lopen geen “verkeerde” kyai’s.
Regelmatig hoor ik opmerkingen van mede desa-bewoners, dat de Islam in Indonesie toch veel beter is dan die in het Midden Oosten. De Islam in het Midden Oosten vindt men te hard, er moet teveel.
Het mooie van de Islam in Indonesie vinden deze desa-bewoners, dat de Islam veel vrijer is; er zijn veel minder verplichtingen.
Het beeld, dat men in nederland heeft van de Islam, nl. dat het een agressieve religie is, is een volstrekt verkeerd beeld. Wat betreft tolerantie en respect voor andere religies beroepen de moslims zich op de Koran.
Het Hinduisme op Bali is kleurijk en uitnodigend. De Islam in mijn regio is niet kleurrijk, maar ingetogen. Toch tref ik zowel op Bali als in mijn regio een tolerante godsdienst aan; beide staan voor het “hidup bersama”.
Islamitisch Java

De afgelopen weken heb ik minder aandacht besteed aan dit blog, omdat ik druk was met de berichtgeving omtrent de vele natuurrampen van de afgelopen maanden op mijn site Indonesie Nieuws.
Op dit moment valt er weinig nieuws te vermelden over de desa. Ondanks de vele rampen in Indonesie gaat het leven in de desa ongestoord verder. De kedelai is geoogst, en binnenkort wordt de nieuwe rijst weer geplant. De kedelai en de rijst kunnen steeds na 3 maanden worden geoogst; andere gewassen, zoals bijvoorbeeld boontjes, pepertjes (cabe), jerukken, mais, suiker en terong hebben hun eigen groeitijd.
Het regenseizoen staat voor de deur. Hier en daar valt nu al een bui, maar in mijn desa nog niet.
Het dak van mijn huis is inmiddels helemaal vernieuwd, dus ik verwacht geen lekkages meer tijdens de enorme stortbuien, die we straks gaan krijgen.
De weg langs mijn huis is eindelijk klaar. Deze weg is 50 cm opgehoogd; wat dit voor gevolgen heeft als de tropische buien gaan vallen, weet ik niet. Ik vrees, dat we, samen met de buren, goten moeten graven om het regenwater af te voeren. Het aanleggen van deze goten is voor de bewoners van de aanliggende huizen en niet voor de gemeente.
Kleurenlitho naar een oorspronkelijk werk van Rappard; plm 1885


Tekst: “U kunt nu een bedrag overmaken op rek.nr.: ….”. Velen trappen hierin
Tot ruim een jaar geleden waren SIM-kaarten voor een mobieltje te koop, zonder enige vorm van registratie van de koper.
Middels sms-sen werd veel opgelicht; vaak verzoeken om geld voor “vader”, “zus”, die net een ongeluk had gehad en meteen geld nodig had. Velen zijn hier ingetrapt, goedgelovig als velen zijn.
Ikzelf heb veel van deze sms-sen gehad; ik heb er nooit op geantwoord.
Ruim een jaar geleden werd het verplicht, om het mobiele nummer te registreren bij de overheid. Iedereen kreeg een sms met de mededeling, dat registratie tot een bepaalde datum mogelijk was. Na deze datum zou het nummer worden geblokkeerd, als het nog niet was geregistreerd. De registratie gebeurde met de identiteitskaart, die iedereen heeft.
Ik heb dus ook mijn mobiele nummer laten registreren, waarbij een copie is gemaakt van mijn paspoort en verblijfsvergunning.
We zijn nu ruim een jaar verder, en het is opvallend, dat ik geen “oplichtings sms-sen” meer krijg. Een enkele keer een reclame-sms, dat ik een paar miljoen rupiah heb gewonnen, maar meer ook niet.
Deze actie van de overheid is dus zeer succesvol. “Privacy-vragen” omtrent de registratie waren er niet.

Hoewel het hier en daar soms regent in mijn regio, lijkt het regenseizoen nog ver. Maar het “hete” seizoen is wel al aangebroken als aanloop naar het regenseizoen.
De ochtenden in mijn desa zijn helder, om 05.30 uur is het 24C; de avonden zijn redelijk aangenaam met 28C.
De middagen zijn zeer heet, in de schaduw bij mijn huis 34C. De hitte begint na 10.00 uur in de ochtend, en duurt tot plm 16.00 uur.
Hoe om te gaan met deze hitte ? Volgens de desa-bewoners moet er veel gerust worden, zitten of liggen. Het is van belang, om rustig te bewegen, dus langzaam lopen en geen actieve nederlandse pas aanhouden. Veel drinken, geen grote hoeveelheden in 1 keer, maar de hele dag door drinken. Verder zo weinig mogelijk doen, alleen het noodzakelijke (eten maken bv.).
Noodzakelijke lichaamsbeweging (gymnastiek, wandelen etc.) kan het beste in de vroege ochtend gedaan worden, tussen 05.30 uur en 07.00 uur. Ik doe mijn wandelingen rond 17.00 uur, dan is de ergste hitte verdwenen.
Van plm 12.00 uur tot 14.30 uur ben ik op mijn AC-gekoelde kamer; rusten en wat internetten. Verlaat ik mijn kamer, dan loop ik tegen een muur van hitte aan; dus zoek ik een stoel, en breng daar enige tijd door.
Het was wennen aan een leven met een vertraagd tempo, ik ben er nu aan gewend. Het nederlandse klimaat leent zich goed voor een actieve dagbesteding; de tropenhitte vraagt om traagheid in alles.