Het niet nakomen van een afspraak wordt in Nederland doorgaans hoog opgenomen. Excuses en eventueel een verklaring voor het vergeten-zijn zijn op zijn plaats. Bij meermalen niet nakomen van een afspraak kan bv. ontslag volgen, of verbreking van een vriendschap.
Hier hoor je heel vaak: “Oh, saya lupa” (ik ben het vergeten).
Ik had laatst een afspraak om 17.00 uur. De persoon is helemaal niet verschenen; een paar dagen later zie ik hem, en herinner hem aan onze afspraak: “Oh, saya lupa” en daarmee is de kous af. Geen excuses, het lijkt haast vanzelfsprekend, dat de afspraak vergeten kan zijn. Dus we maken een nieuwe afspraak.
Een ander punt is, dat de afspraak om 17.00 uur was. Was de persoon een uur of nog later gekomen, dan had hij zich keurig aan de afspraak gehouden. Hier geldt het “jam karet” (rubberen tijd – tijd is rekbaar).
Kortom, een afspraak is eigenlijk niet meer dan een voornemen. Je kunt wel een afspraak maken, maar op dit moment weet je niet, wat er nog allemaal kan gebeuren (brommer kapot, ziekte, een kennis komt langs). Je wilt wel een afspraak maken, maar de toekomst is onzeker, zodat de afspraak naar de tweede plaats kan verschuiven.
Wonend in de desa duurt het enige tijd (in mijn geval dan), voordat je gewend bent aan deze vorm van afspraken maken. Als in Nederland iemand een paar minuten te laat er nog niet is, gaat het knagen: wat is er aan de hand, waarom belt hij niet even, zo ga je niet met mij om etc.
In de desa denk je, hij komt niet, hij zal wel iets anders hebben, wat op dat moment voor hem belangrijker is. Een andere keer dan maar.
Oost Java Info 