Klassieke javaanse dans
De klassieke balinese dansen trekken erg veel belangstellenden, bijna allemaal toeristen. Op vele plaatsen op Bali zijn elke avond dansen te zien. De balinese dansen zijn spectaculair en levendig.
De balinese dans ligt diep geworteld in de religie; een unieke samensmelting van Hindoeïsme, Boeddhisme en voorouderverering. Tijdens de vele kleurrijke tempelceremonies op het Indonesische vulkaaneiland helpt dans de balans tussen ‘positieve’ en ‘negatieve’ krachten in stand te houden.
Kenmerkend voor de Balinese dans zijn niet alleen de indrukwekkende kostuums, maar vooral ook de expressieve gelaatsuitdrukking, de sierlijke, soms vloeiende en ingetogen, dan weer felle en krachtige hoofd-, nek-, schouder-, arm- vinger- en teen(!)bewegingen.
Op Java ontstond uit de versmelting van oud-inheemse en Voor-Indische culturen een Hindoe-Javaanse beschaving.
In de huidige Javaanse danskunst vinden we nog Hindoe-invloeden terug, zoals de fraaie handhoudingen. In deze Hindoe-Javaanse tijd kwamen voornamelijk dansdrama’s met maskers aan de hoven voor.
Men kent twee verschillende dansstijlen, die van Surakarta en die van Yogyakarta.
In de klassieke Javaanse dans zijn er vrouwen- en mannendansen. Men onderscheidt bij de mannendansen de vormen: Gagahan: verheven en krachtig, en Halusan: edel en verfijnd.
In de Surakarta stijl gaan in de Gagahan de bewegingen soepeler en vloeiender in elkaar over dan bij de Yogyakarta-stijl. Die lijkt eerder hoekiger en afgebroken. Ook in de verfijnde mannendans is de Surakarta-stijl soepeler. Bij de vrouwendans is het verfijnde karakter van beide stijlen gelijk. Het verschil zit in de bewegingen, die typisch Surakarta- of Yogyakarta-stijl zijn.
De dansen, die worden uitgevoerd in de keratons van Yogyakarta en Surakarta, zijn van een buitengewoon hoog niveau; de aanwezigheid van de sultans van Yogyakarta en Surakarta, die in de keratons wonen, zorgt ervoor, dat de dansen zo perfect mogelijk worden uitgevoerd. Er wordt vrijwel niet toegegeven aan toeristisch belang, anders dan op Bali.
Anders dan op Bali, zijn op Java dansvoorstellingen alleen bij bijzondere gelegenheden te zien, zoals bij een (rijk) huwelijk of in de keratons van Yogyakarta en Surakarta. Eenmaal per jaar organiseert mijn desa een dans- of wayangvoorstelling op het centrale plein; er komen dan zeer veel mensen op af. Men voelt zich betrokken bij de javaanse cultuur, hoewel die wat verder af staat van de mensen, dan de balinese cultuur. De javaanse cultuur is echter meer dan de dansen; de sociale omgangsvormen zijn afgeleid van die van de keratons, en worden middels de Adat in ere gehouden.
De sakrale dans “Tari Bedhaya Ketawang” in de keraton van Surakarta.
De persoon, die hoger zit dan de andere aanwezigen, is Sultan Paku Buwono XIII van Surakarta
——————————–
Balinese dans in het paleis van Ubud (Puri Saren Agung)
Oost Java Info 