Javaanse offers bij een huwelijksceremonie
Ik heb al meerdere malen op dit blog beschreven, dat de Islam in Indonesie een andere Islam is dan die van het Midden Oosten.
Dit geldt helemaal voor Java. In de 16e eeuw deed de Islam zijn intrede op Java; de “Wali Songo”(de 9 predikers) waren de eersten, die de Islam op Java introduceerden. Java was toen hindoe; de Wali Songo verspreiden de Islam, echter zij braken niet zonder meer met het hindu-geloof (gebruiken). Zo hebben zij de wayang gebruikt en niet verboden. De hindoeistische cultuur is achter de schermen van de Islam een rol blijven spelen.
Een ander aspect, dat de Islam op Java anders maakt, is de “Kejawen”.
Kejawen, ook genoemd Kebatinan, Agama Jawa en Kepercayaan is een Javaanse religieuze traditie, bestaande uit een samensmelting van animistische, boeddhistische en islamitische, vooral soefi geloven en praktijken. Het is geworteld in de geschiedenis en het geloof van de Javaanse bevolking, aspecten van verschillende religies versmeltend.
De Kejawan is bijna niet zichtbaar. Het speelt op de achtergrond. Voor vele javanen speelt de Kejawen een grote rol. Mystieke krissen, meditaties in het bos, offers brengen en meer hoort bij de Kejawen.
Zelf heb ik de Kejawen een paar keer “gezien”. Ik heb mannen aan het strand bij Yogyakarta offers zien brengen aan Loro Kidul, de godin van de Stille Zuidzee.
Verder heb ik gezien, dat bij huwelijken in mijn desa op bepaalde plekken bij het huis, waar de huwelijksrituelen plaaats vinden, offers werden neergelegd.
Toen ik een gekneusde voet had, werd ik gebracht naar een “dukun” (natuurgenezer), die met een oude, heilige kris, vele malen over mijn voeten streek ter genezing van de kneuzing.
* Voor meer over Kejawen, klik hier
De Islam is overal zichtbaar en hoorbaar: overal vele moskeeen, en vijf keer dagelijks de oproepen tot gebed. De Kejawen is vrijwel niet zichtbaar, het is welhaast iets mystieks achter de schermen van de Islam; maar voor vele javanen is het van belang en levendig.
Vanwege de nog steeds aanwezige hindoeïstische achtergrond staan orthodoxe moslims minder welwillend tegenover de Kejawen. Dertig procent van de Javanen hangt een sterk syncretistische en gejavaniseerde versie van de islam aan. De rest noemt zich weliswaar islamiet, maar staat het dichtst bij de oud-Javaanse hindoeïstische traditie.
Waarschijnlijk vanwege deze achtergrond nemen veel moslims op Java het niet zo nauw met de regels van de islam. Het Vrijdaggebed wordt massaal bezocht, maar de 5x dagelijkse gebeden worden door slechts enkelen gedaan. Tijdens het Vrijdaggebed gaat het openbare leven gewoon door.
Java komt regelmatig in het nieuws door problemen, die fundamentalistische moslims veroorzaken (kerksluitingen bv.). In de nederlandse pers wordt dan al gauw geschreven, dat Java op weg is naar een Sharia-staat, dat het fundamentalisme groeit en meer van dit soort onzin.
Natuurlijk zijn de problemen, veroorzaakt door fundamentalistiche moslims, sterk te veroordelen. En er zijn inderdaad enkele fundamentalistische groeperingen, die regelmatig onrust veroorzaken. Maar het overgrote deel van de javanen is en blijft tolerant; er zijn vele, vele voorbeelden van goed samen leven van moslims en bv. christenen. Hierover valt in de nederlandse media niets te vernemen, hiermee scoort de journalist niet en daar gaat het de journalist om: scoren om in de belangstelling te komen, zodat carriere gemaakt kan worden. Zij kunnen rekenen op een feestelijk onthaal in nederland.
* Voor meer over Kejawen, klik hier
Offers aan Loro Kidul op het strand bij Yogyakarta
Oost Java Info 