Als je in Nederland ergens over in zit, of iets als een probleem ervaart, dan is het de nederlandse cultuur, om met iemand in gesprek te gaan; vrienden, ouders of een vertrouwenspersoon.
Het is niet goed, om te blijven piekeren over problemen; blijven piekeren kan leiden tot stress en een niet-goed welbevinden.
Het is goed om over problemen te praten.
Bij de javanen ligt dat heel anders. Over problemen, die iemand heeft, wordt in het geheel niet gesproken. Zelfs mijn javaanse zoon hult zich in stilzwijgen, als hij ergens mee zit. Ik zie aan hem, als er wat is; hoe vriendelijk en begripvol ik hem uitnodig om te praten, praten gebeurt niet.
Soms loopt er ’s avonds in het donker iemand langs mijn huis alleen te wandelen; de mensen bij mij thuis zeggen dan, dat die persoon problemen en stress heeft.
Laatst zat mijn buurmeisje (plm 17 jaar) erg te huilen op het terras van haar woning. Geen idee wat er aan de hand was, ook anderen wisten het niet en voelden ook geen behoefte om even naar haar toe te gaan. Als ik dan vraag, of zij niet met niemand kan praten, is het antwoord, dat dat geen gebruik is onder de javanen.
Over verdriet wordt ook niet gesproken; men lost het alleen op.
Meer dan 10 jaar woon ik nu samen met javanen in mijn desa; en ik vind het nog steeds erg lastig, dat er niet over problemen (probleempjes) gepraat kan worden.
Meermalen heb ik mijn javaanse zoon en anderen uitgelegd, dat praten over problemen zegenrijk kan werken. Je kunt de dingen misschien weer anders zien of tot een oplossing van het probleem komen. Maar dat wil er bij de javanen niet in.
Ook ik heb wel eens (niet vaak gelukkig) een sombere bui, maar ik kan dan ook bij niemand terecht. Voor een gesprek(je) moet ik terecht bij nederlanders, die ik ken. De mensen bij mij thuis zien, dat ik die dag wat somber ben, maar niemand zal vragen wat er aan de hand is.
Ook tijdens bezoeken wordt niet over problemen gepraat, zoals eventuele misstanden in de desa, sociale poblemen in de buurt en zo. Een bezoek dient vriendelijk te verlopen, zodat de gasten met een goed gevoel weer naar huis kunnen.
Praten over problemen is not-done. Erg lastig voor iemand, die uit een praat-cultuur komt.